Họ có biết đâu hình ảnh khác sự thật. Có những cơ quan nẩy nở nhanh chóng, có cơ quan chậm. Bạn về sau tìm những sách trong sạch để hiểu rộng vấn đề hơn.
Họ lấy làm cao cả theo kiểu nào đó vì biết mình là trai. Trước hết đừng so sánh đàn bà với đàn ông về óc trách nhiệm đối với con cái. Trong khi làm việc công, khi giúp kẻ khác, đáng phục nhất là bạn trai không nghĩ gì được trả ơn.
Khủng hoảng nầy nguy hiểm nhất trong các cuộc khủng hoảng tâm lý bạn trai. Ai ấy phải khác hơn là người trong gia đình. Tôi gặp nhiều bạn hay quạu quọ, ít giao thiệp với bạn trai khác, ngay lúc họ mới ngủ trưa dậy mà có bạn gái đến thăm họ, họ cũng niềm nở cười, coi ngỡ ngàng, khô khan mà vẫn cười.
Tôi thấy có nhiều cha mẹ thấy con trai làm lỗi chưởi ong óng khi có kẻ lạ trước mặt họ. Nhưng phiền một nỗi là cứ lăn mình vào cõi chết. Về tài năng nầy, bạn trai cách chung ăn đứt bạn gái.
Nhiều bạn gái bị sa lưới thứ bạn trai ác độc mà có tướng diện chồn già nầy. Có nhiều điều lúc bé thơ họ ngó bằng cặp mắt bồ câu vô tư: họ cười rồi khóc, mới khóc lại cười. Họ đã khô lạt càng khô hơn.
Coi chừng nhiều cái được thích ưa hay oán ghét theo từng thời đại. Lúc làm hiệu trưởng một trung học đường nọ tôi thấy có lối năm sáu nữ sinh mến cách đặc biệc một giáo sư kia cótính chuyên môn kỳ cục. Họ thả diều: cứ thả diều coi cặp trai gái đang ngồi tâm sự ở trên bờ đ ê như những gốc dừa ở gần đó.
Lòng tự ái của bạn trai có khuyết điểm. Tôi thấy một sai lầm của nền giáo dục hiện đại là quá thiên về trí hiểu, không chịu bắt trẻ con học thuộc lòng. Linh mục Giáo sư tiến sĩ thần học và triết học ở chủng viện Bonne-Esperance đã nói về tính giáo dục: Đó là tất cả một triết học và thần học ngấm ngầm trong sự giải pháp vấn đề nầy.
Bởi đầu óc siêu thoát họ thấy cách chung cuộc đời là ảo mộng, giả dối, không có cái gì đáng tha thiết. Nhưng vì khát vọng tận hiến, tham vọng ở tương lai bao la quá nên họ đâm ra sống hơi lạc lẽo với những người mà họ gặp hằng ngày trong cuộc sống. Dĩ nhiên là họ bất kể nhân cách, xã giao, nhân nghĩa.
Tại người hay tại tình? Có lẽ tại cả hai, mà tại người nhiều hơn. Cũng không phải là cách giải trí của người cao tuổi từng trải cuộc đời, muốn giết thời giờ chờ bữa trưa, buổi tối bằng cách đọc Tam quốc, Le Cid, Don Quichotte, Comedi devine, Hliade. Họ chỉ mới nghe con tim dào dạt.
Lửa nhục tình lắm lúc cám dỗ họ tìm nhục lạc cho nhau bằng những sự đụng chạm không trong sạch. nếu không tìm những giải trí ô uế, thì họ đem bộc bạch tâm hồn cùng những kẻ bất đáng. Trong hai giới nam nữ, danh ngôn nầy của nhà nho tôi tưởng được thể hiện ở nam giới hơn.