Bây giờ đối với các cơ quan ấy họ đâm ra hồ nghi những giáo điều, cắt nghĩa các tín lý, luân lý theo đầu óc non nớt của họ. Tình của bạn trai cuồng bạo, hướng về sự thông đạt để chiếm hữu mà không tế nhị bằng của bạn gái. Họ bào gọt, thoa vuốt mặt.
Có ai sống hai lần cuộc đời. Tuy suy nghĩ như vậy, tôi không dám quả quyết đ àn ông là phái yếu về quan điểm nầy. Lạy Thượng đế xin ban cho loài người tri ân.
Nhưng ai đừng tưởng lòng hy sinh ấy bao la vậy rồi tưởng bản sao, nói nặng nhẹ, bạn trai đều giúp đỡ đâu. Tận gốc kẹt cõi lòng họ thấy thiếu một cái gì, cái gì đó không tên, không tuổi. Rồi bóng một thôn nữ hái sen bên bờ đập.
Đó là tôi chưa nói họ có thể trả đũa bạn bằng những phương thế có tính chất võ lực. Còn người cha hai sương một nắng cày sâu cuốc bẫm, người cha bạo lực lao tâm trong các công sở, các xí nghiệp tư, các hầm mỏ, công trường, v. Chất nầy cách chung khi bạn trai được 14, 15 hay 16 tuổi, phát tiết ra về đ êm hay ban ngày lúc bạn trai ngủ mơ màng hay chiêm bao thấy những thú ái ân.
Hễ thấy cần nói theo đầu óc của họ thì họ lý sự rồi thôi. Họ ý thức các lối xử tiếp trong gia đình. Monsabre dặn dò thanh niên: Trước khi lao mình xuống nước người ta dò dòng sông.
Còn họ nghĩ sao nói vậy. Con người có tự do sử dụng nó hay hướng nó về những lý tưởng tuyệt vời hơn. Nói tắt bạn trai trong thời gian mất người bạn trăm năm sống đời gà trống nuôi con, hay nhớ những kỷ niệm của ngày xưa, buồn khổ nhiều năm vì tiếc thương vợ kể cả khi họ tục huyền sớm.
Tuy giàu tự ái, tự cao, tự trọng hơn ai hết, nhưng bạn trai có một đặc điểm tâm lý nầy ai cũng lấy làm lạ là dễ hối hận và dễ xin lỗi. Họ tợ con cáo già đi giao thiệp, ngọt dịu khai thác tâm sự thiên hạ rồi sau đem ra cười ngạo, chỉ trích, thưa mét. Họ sẽ đến đó những giờ phút đời họ nặng như chì, những khi cảm thấy cô lẻ trên đường đời và lúc hình như mọi thế nhân đều muốn bỏ rơi họ.
Cứ quan sát bạn trai lúc còn trong nôi, lúc chưa có tuổi khôn thì biết. Gặp những vấn đề khó khăn, phức tạp, đứng trước công việc nguy hiểm, bạn trai tự nhiên ít xao động, lính quýnh hơn bạn gái. Bảo xong, họ ngồi xuống thụ giáo tiếp.
Phần đông trong nam nhân lớn tuổi ai mà không nhớ có lúc hồi nhỏ,hồi thanh niên làm những chuyện kỳ dị bị kẻ lớn rầy la. Nhưng cái tật lôi thôi là tật căn bản của họ. Lấy nhục tình làm mục đích của cuộc đời: tìm nó trong hôn nhân mà khi có đôi bạn rồi cũng đi tìm cách bất luân ở ngoài hôn nhân .
Lòng tự ái của bạn trai có khuyết điểm. Thiên tài như Kim Trọng đa tình đến nỗi nghe tiếng đ àn bà mà Thầy giảng bài càng hấp dẫn họ càng đánh cờ, viết thư tình, ngủ càng dữ.