Kiwi - một cầu thủ bóng đá đầy đam mê đang tìm trung tâm huấn luyện tốt nhất ở Brazil. Bạn mua vé, tìm chỗ ngồi, và kết quả là chiếc xe buýt đó kẹt xe suốt hai tiếng đồng hồ. Như sơ đồ cây trang bên, khi hoàn thành, cây sẽ to dần từ trái sang phải.
Đó là lần đầu cô bé xa nhà và cô nhận ra rằng hóa ra hiểu biết của cô về thế giới còn rất hạn hẹp. Giải quyết vấn đề là một năng lực không chỉ giới hạn ở một số ít người may mắn. Cô sử dụng cuốn từ điển Anh Bồ Đào Nha để mày mò trên trang web của trường trung học Amazon và cuối cùng cũng lần ra những thông tin sau:
Đơn giản là chàng không nhận ra rằng dừng lại để suy nghĩ cũng quan trọng không kém việc bắt tay ngay vào hành động. Bạn cần phải có cả hai yếu tố này. Kiwi hết lời cảm ơn huấn luyện viên Jones về lời khuyên.
Hãy cùng xem một ví dụ khác: Thử tưởng tượng trường hợp bạn ngủ quên. Vì kẹo không có tác động lớn đến chi tiêu, cậu quyết định không từ bỏ nó. Phân tích #3: John có thể tăng thêm bao nhiêu thu nhập nhờ thay đổi việc làm?
Chẳng ai quan tâm đến tôi. Điều quan trọng trong giai đoạn này là Cà Tím và Đậu Phụ không gạt bỏ một ý tưởng nào quá sớm, không phản ứng với những câu nói kiểu như Sách báo hả? Đài phát thanh á? Không thể nào!. Cà Tím và Đậu Phụ đã sắp xếp mức độ ưu tiên giữa các hành động dựa trên giả định rằng họ sẽ tự mình thực hiện mọi việc.
Làm thế nào Cà Tím và Đậu Phụ sắp xếp mức độ ưu tiên của các phương án hành động? Họ quyết định đưa ra tương quan giữa tác động có thể xảy ra của các phương án và mức độ công sức phải bỏ ra. Ngay cả khi có tuyết rơi cô cũng luyện tập. Tớ không quen các cậu.
Họ cố nhớ xem những ai đã đến xem trong ba buổi diễn trước đó. Giờ đây John biết rằng cậu phải làm thêm công việc gì đó để thu hẹp khoảng cách này. Cô bắt đầu tìm hiểu trường trung học Rio, quán quân của giải vô địch bóng đá các trường trung học Brazil năm trước.
Văn phòng nhà trường có thể không thích những gì tớ nói với cậu, nhưng tớ vẫn phải nói thật. Hãy làm theo những gì Kiwi đang làm. Công cụ đầu tiên là Ưu và Khuyết điểm.
Thật ra đó là một kỹ năng và một thói quen mà chúng ta hoàn toàn có thể học được. Bạn có thể dùng sơ đồ cây Có/Không để nhận ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề hay cân nhắc cách giải quyết vấn đề. Cũng như mọi người, có thể cậu ta sẽ nói: Mình phải cải thiện điểm số rồi cứ hy vọng đạt được điều đó mà không hề làm gì để cải thiện chúng.
Kiwi biết rằng mình đã đi đúng hướng. Bạn thường nghe một Người-Biết-Cách-Giải- Quyết-Vấn-Đề nói thế này: Một khi đã ra quyết định, chàng không muốn có bất cứ sự thay đổi nào.