Vì vậy để đầu tư giỏi bạn cần phải là một người kinh doanh, hiểu rõ thế nào là một công ty tốt hay xấu; và khi bạn chuẩn bị mua lại một công ty, bạn phải là một nhà đầu tư thông minh, hiểu rõ liệu mức giá chào bán là thấp hay cao. Đây là một lý do khiến Warren tránh xa các cổ phiếu công nghệ. Kinh nghiệm là người thầy tốt nhất, nhưng cái giá đôi khi quá đắt nếu bạn phải học từ chính sai lầm của mình.
Không lâu sau khi thành hôn với Peter, con trai của Warren, và rất lâu trước khi phần thế giới bên ngoài Wall Street biết đến Warren, tôi đã được đến thăm gia đình tại Omaha. Chúng tôi cũng đưa vào đây cách giải thích của những người đã dày công nghiên cứu Buffett để làm bối cảnh và mởcánh cửa giúp các bạn khám phá thêm những ẩn ý sâu xa bên dưới ngôn từ. Sau khi bắt đầu thương lượng, bạn có thể hạ giá bán hay tăng giá mua, nhưng rõ ràng muốn làm ngược lại là điều không tưởng.
Trong một cuộc chiến đấu giá, khôn ngoan nhất là chọn phía thua cuộc. Nhưng một Warren thời kỳ mới thì thấy rằng đây là một mức giá hết sức hợp lý sẽ mang lại cho ông tiền tỉ. Warren xem trí óc và cơ thể con người như là một tài sản trong kinh doanh - là công ty của bạn, tài sản của bạn.
Đừng bao giờ hỏi thợ cắt tóc xem đã đến lúc bạn phải cắt tóc chưa. Ông giao cho họ quyền kiểm soát hoàn toàn, tạo nên một tinh thần trách nhiệm rất cao. Trong cuộc chơi đầu tư bạn sẽ liên tục vuột mất nhiều thứ, nhưng chúng chẳng làm hại gì đến bạn.
Tôi không bao giờ cố gắng kiếm tiền từ thị trường chứng khoán. Budweiser đã sản xuất cùng một thứ bia trong hàng trăm năm, Coke vẫn bán thứ nước ngọt màu caramel kỳ diệu dó trong hơn một trăm năm, và Wrigleys vẫn sản xuất thứ kẹo chewing gum trong suốt hơn một trăm năm. Tôi không cố gắng nhảy qua mức xà cao trên 2 mét.
Đề nghị nắm giữ một vật gì đó suốt 30 năm đòi hỏi sự hy sinh cá nhân thậm chí còn rất hiếm thấy trong một tu viện, huống chi là trong ngôi nhà của người môi giới. Nếu bạn quyết định và nhận thấy nó sai, Warren cho rằng tốt nhất không nên săm soi nó quá kỹ, và rằng bạn nên nhìn vào quyết định tiếp theo. Trong thời đại của chúng ta có một hành động vay tiền điên rồ nhất của nhóm đầu tư, chưa ai biết đến, là Long-Term Capital; họ đã vay được 100 tỉ đôla để đầu tư vào cổ phiếu phái sinh.
Và không ai có thể làm giàu bằng những hành động đưa mình đến ngưỡng nghèo đói. Nhưng nếu một công ty phải liên tục thay đổi sản phẩm hay dòng sản phẩm của mình để tồn tại trong thị trường, lúc đó gần như không thể tiên đoán tương lai thậm chí chỉ trong thời gian ngắn sắp tới. Giả dụ hôm nay bạn mua toàn bộ công ty Yahoo! với giá 44 tỉ đôla và nó sẽ giúp bạn thu về 1,8 tỉ đô la mỗi năm, bạn có nhấn nút đồng ý không? Bạn cũng có thể đầu tư 44 tỉ đôla này vào trái phiếu Ngân khố Mỹ kỳ hạn 10 năm và kiếm được 2,2 tỉ đôla mỗi năm không chút rủi ro.
Trong một thế giới mà ai cũng muốn có tỉ lệ sinh lợi 100%, người ta phạm rất nhiều sai lầm khi nhìn vào cơ cấu kinh tế trong dài hạn, vì vậy việc mua cổ phiếu của những công ty có tỉ lệ sinh lợi ở mức 20% trở nên dễ dàng. Ớ đây Warren đang nói về lần đầu phát hành cổ phiếu hay trái phiếu ra công chúng của một công ty thông qua ngân hàng đầu tư. Tổng giám đốc không thể chỉ ngồi yên đó, họ cần phải ký hợp đồng làm ăn, một việc tương đối đơn giản nhờ Wall Street, từ đó tạo nên ảo tưởng rằng họ đang làm việc xứng đáng với mức lương chất ngất của mình.
Nếu con số trong quý thấp, họ có thể mất khách hàng, và nếu con số trong năm thấp, họ sẽ mất rất nhiều khách hàng. Một ví dụ tuyệt vời minh họa cho điều này là khi Warren mua cổ phiếu của Wells Fargo ngay lúc khủng hoảng ngân hàng năm 1990. Trong thế giới của Warren, kể cả những việc nhỏ cũng rất quan trọng.
Một công ty có cơ cấu kinh tế yếu kém là một chiếc thuyền lững lờ vô định, không đem lại hiệu quả đầu tư dài hạn. Bài học là hãy tập trung vào những gì mình biết để không bị đánh giá ngu ngốc, và nhờ đó biết đâu bạn có thể trở thành người siêu giàu có, mặc dù ngay cả bạn không biết đọc biết viết. Những người yêu tiền bạc hơn công việc sẽ phí phạm cuộc đời trong khổ sở và cuối cùng lại kiếm được ít tiền hơn nếu họ nghe theo lời trái tim ngay từ đầu.