Bạn có thể thoát khỏi nó torng thoáng chốc mà hiếm khi kéo dài được lâu. Thứ tinh hoa vô danh này và sự hiện trú của bạn có thể là đồng một thứ không? Phải chăng nó vẫn hiện trú ở đó mà không có sự hiện trú của bạn? Hãy tiến sâu vào đó. Bạn hãy ra ngoài trời vào một đêm trong trẻo để ngước nhìn bầu trời.
Bên trong bạn, cả không gian lẫn thời gian đều có một thứ tương đương nội tại bộc lộ bản chất đích thực của chúng, cũng như của chính bạn. Trong một cơ thể sống vận hành hoàn chỉnh, một xúc động có đời sống rất ngắn ngủi. Như bạn biết, sự phân biệt là nền tảng cho cảm nhận của tự ngã về nhân thân của nó.
Tâm trí vị ngã, tức chủ thể sáng tạo cái thế giới này, sụp đổ hoàn toàn. Hầu như không thể giải trừ được trạng thái đồng hóa với tâm trí. Câu ngạn ngữ kỳ lạ của Phật giáo nói rằng từng cội cây và từng cọng cỏ sau cùng đều tỏ ngộ nhằm tuyên xưng cùng cái chân lý này vậy.
Đề ra mục tiêu để nỗ lực hướng đến; dự đoán tương lai bằng các phương tiện như khuôn mẫu và qui luật, vật lý học, toán học, và vân vân đã học được trong quá khứ, để có thể hành động thích hợp trên các cơ sở, các tiên đoán của chúng ta. Tức là bạn đã kiến tạo một cái tôi bất hạnh từ cái quầng chứa nhóm đau khổ cảu bạn, và một mực tin chắc rằng cái ảo tưởng do tâm trí giả lập này đích thị là con người bạn. Nó không giản lược cái không hình tướng vô hạn vô biên thành một cá thể hữu hạn.
Bao lâu tâm trí vị ngã còn điều khiển cuộc đời bạn, bạn không thể thấy thực sự dễ chịu; bạn không thể thanh thản hay mãn ý ngoại trừ các giai đoạn ngắn ngủi khi bạn giành được thứ mình cần, khi một khao khát vừa mới được thỏa mãn. Đức Phật dạy rằng ngay đến hạnh phúc của bạn cũng là dukkha – phạn ngữ Pali có nghĩa là “khổ” hay “không hài lòng”. Nó phát khởi từ bên ngoài phạm vi của tâm trí.
Như đã nói, bạn chặn đứng không cho tiêu cực nảy sinh bằng cách hiện trú toàn triệt. Họ sẽ là ai nếu không có nó. Tiến trình này không tự phát diễn ra.
Đây là vì khoảng cách giữa trạng thái đó và dòng ý nghĩ ùa đến quá ngắn ngủi. Tri kiến về chiều kích bất tử này, tức bản tính đích thật của bạn, là phương diện kia của lòng trắc ẩn. Cảm nhận sự tĩnh lặng bên trong.
Trong các hoàn cảnh một mất một còn thường xảy ra nhiều phép lạ. Vị này lưu ý Jung rằng theo nhận định của ông ta thì hầu hết người da trắng đều có bộ mặt căng thẳng, đôi mắt nhìn chòng chọc, và cách cư xử độc ác. Vì vậy bạn ngắm nhìn và phán xét hiện tại thông qua con mắt quá khứ, thế là cái nhìn của bạn về hiện tại hoàn toàn bị biến dạng đi, không còn đúng với thực tại nữa.
Chưa, nhưng làm sao có thể khác đi được? Tôi biết nó sẽ xảy ra thôi. Dĩ nhiên bạn có gì đó không ổn rồi – và bạn không bị phán xét. Tiêu cực hoàn toàn trái tự nhiên.
Cơ thể nội tại có tính phi thời gian. Phản ứng này được cung cấp nhiên liệu bởi xúc càm căn bản duy nhất làm nền tảng cho trạng thái ý thức bị đồng hóa với tâm trí: đó là nỗi sợ hãi. Vì thể chữ Bản thể hiện tiền cho thấy chỉ cần một bước nhỏ thôi là chúng ta thể nghiệm được cái thực tại hiện tiền siêu việt ấy.