Tập Thơ Thơ và hằng loạt nhạc phẩm của nhiều nhạc sĩ trẻ tuổi mà bạn từng biết là bằng chứng cụ thể. Lời khuyên đó vàng ngọc. Tôi muốn nói những trường hợp mà nếu không khéo phòng thủ ta khó bề giữ đức thanh khiết.
Nhiều thanh niên chịu ảnh hưởng của óc đánh giá con người bằng bằng cấp, nên lấy thi đậu làm lẽ sống. Nhưng sớm muộn nó cũng đi nốt nhịp điệu của bản đàn mà nó phải đánh để mục đích của Thượng đế được thực hiện. Nó tồn tại lớn mạnh về sau khi họ làm cha gia đình.
Người bạn trai được người trong gia đình gọi là mau nhổ giò. Mà rủi đ êm hôm có việc gì cần bắt các cháu thức thì ban ngày chúng ngáp ngược ngáp xuôi. Kẻ có bổn phận rèn người, lo giáo luyện các bạn trai ấy.
Tính giao là một điểm thi hành trong chương trình của trời đất đối vớ nhân loại. Đi chợ gặp cầu ngập gần trôi, qua xong họ xô cầu cho trôi luôn. Trong mấy đoạn trên, có chỗ tôi vạch cho bạn thấy những khía cạnh bi quan, buồn chán của bạn trai.
Trong đám bạn đồng niên đông đúc, họ trửng giỡn um sùm. Có thứ bạn trai ác độc hơn cả bạn gái ác độc. Thượng đế giáng trần là Chúa Giêsu kia mà còn có khẩu hiệu: phục vụ chớ không để phục vụ.
Ai gieo gió thì gặt bão: vì đa ngôn cá nhân họ trở thành đáng ghét đối với nhiều người đã đành mà lời nói họ nói ra còn gieo cho họ nhiều hậu quả khốc hại. Nhà giáo dục liệu thấy thuyết dụ nhiều mà không thành công nên cầu nguyện Thượng đế sẽ giúp họ lái mũi tên đời họ đi đúng thánh ý của người. Phải biết nương chiều họ các điểm nầy rồi êm dịu chỉ cho họ những khuyết điểm như quá lạnh nhạt với gia đình, như lố bịch, v.
những kẻ nầy nếu không được huấn luyện óc phán đoán có thể trở thành những người trí hẹp, phán đoán thiên lệch. Họ có thân thể cường tráng đấy, nhưng ống khóa tâm hồn của họ không chắc. Cách yêu của bạn không lấy sự căn cứ vào tâm tình tế nhị, nhân nghĩa làm chánh mà từ bản chất ái tình của họ có xu hướng thông đạt ra ngoài, chuyển đến nhục tình.
Có lẽ họ chưa để ý giá trị danh ngôn nầy của Gustave Le Bon: một lời nói ngọt có hiệu năng hơn một câu nói hay. Giữa họ và bạn tâm giao có sự cộng thông đời sống tinh thần, tình cảm: người nầy lo sống cho người kia và hỗ tương tìm hạnh phúc cho nhau. Có nhà giáo dục gọi họ là sái trí hiểu là phán đoán sai thiên tính công lý, trật với lương trí.
Bạn đang ngạc nhiên? Tôi cũng còn ngạc nhiên khi viết cho bạn đây. Họ không để ý cho lắm kiểu hớt nào coi được cho đầu họ mà chạy theo kiểu hớt của một thời. Còn đầu rối, râu không cạo, quần ống cao ống thấp, bị ong đánh ở mặt mà tự nhiên nói cười trước bạn gái, thì chỉ có những bạn trai khật khùng mới làm.
Trong trường, họ hồ nghi năng lực của thầy giáo. Những tiếng khô lạt đây tôi muốn hiểu một ý nghĩa nghịch với tiếng lăng xăng của bạn gái khi xã giao. Nền giáo dục cũ phải đánh cho một giá tréo.